روش های مهاجرت تحصیلی به آلمان ۲۰۲۵

۳ تیر ۱۴۰۴

آلمان با امکانات مورد توجه شامل آموزش با کیفیت، برنامه‌های متنوع به زبان انگلیسی، امکان تحصیل رایگان یا با هزینه پایین، و فرصت‌های شغلی پس از فارغ‌التحصیلی جزو مقاصد تحصیلی خیلی از دانشجویان است

بر اساس بررسی‌های وزارت علوم آلمان (DAAD)، تعداد دانشجویان بین‌المللی در دانشگاه‌های این کشور در نیمسال زمستانی ۲۰۲۴/۲۵ بالغ بر ۴۰۵٬۰۰۰ نفر گزارش شده است و این آمار افزایش نزدیک به ۱۰٪ نسبت به سال قبل را نشان می‌دهد.  در این مقاله، به بررسی مسیرهای مختلف مهاجرت تحصیلی به آلمان و شرایط مرتبط خواهیم پرداخت.

Iranianattornys.com

ویزای دانشجویی آلمان

اگر نیاز به حضور در آلمان برای دانشگاه دارید، بایستی برای این ویزا اقدام کنید. این ویزا به شما اجازه تحصیل در آلمان را نمی دهد، فقط برای فرآیند درخواست دانشگاه معتبر است و بایستی شما خودتان برای دانشگاه اقدام کنید. برای تحصیل در آلمان چند نوع ویزا وجود دارد:

    • ویزای متقاضی تحصیل (Student Applicant Visa): برای افرادی که هنوز پذیرش قطعی از دانشگاه ندارند و قصد دارند به آلمان سفر کنند تا در آزمون‌های ورودی یا دوره زبان شرکت کنند. این ویزا معمولاً سه تا شش ماه اعتبار دارد.
    • ویزای دانشجویی (Student Visa): برای کسانی که پذیرش نهایی از یک دانشگاه یا مؤسسه آموزش عالی آلمانی دریافت کرده‌اند. این ویزا به‌صورت بلندمدت صادر می‌شود و پس از ورود به آلمان به اجازه اقامت تحصیلی تبدیل می‌گردد.
    • ویزای دوره زبان (Language Course Visa): مخصوص افرادی است که فقط قصد شرکت در یک دوره زبان آلمانی (حداکثر یک سال) را دارند، و این ویزا اجازه کار یا ادامه تحصیل نمی‌دهد.

    شهرهایی دانشجو پذیر آلمان

    پنج شهر مهم و دانشجو پذیر آلمان که سالانه پذیرای دانشجویان زیادی از سراسر دنیاست عبارتند از:


    شهرتعداد دانشجویان بین المللی (‌نفر)دانشگاه های مهموب سایت
    برلین ۳۹٬۶۰۰Berlin و TU Berlin لینک ۱، لینک ۲
    مونیخ۵۰٬۰۰۰LMU و TUMلینک ۱، لینک ۲
    هایدلبرگ۳۰٬۰۰۰Heidelberg Universityلینک
    فرانکفورت۳۰٬۰۰۰Goethe Universityلینک
    هامبورگ۶٬۷۰۰University of Hamburgلینک


    برلین (Berlin)

    پایتخت فرهنگی و سیاسی آلمان که میزبان دانشگاه‌های معتبر مانند HU Berlin و TU Berlin است. زندگی دانشجویی پرجنب‌وجوش، هزینه‌های مناسب و جامعه‌ای چندفرهنگی از ویژگی‌های برجسته این شهر است.

    مونیخ (Munich)

    شهر پیشرفته با دانشگاه‌های برجسته مانند LMU و TUM. کیفیت زندگی بالا، فرصت‌های شغلی عالی در شرکت‌های فناوری، اما هزینه زندگی نسبتاً بالاست.

    هایدلبرگ (Heidelberg)

    یکی از قدیمی‌ترین و زیباترین شهرهای دانشگاهی اروپا با دانشگاه معروف Heidelberg University. فضای تاریخی و علمی در کنار محیطی آرام و دانشجوپسند.

    فرانکفورت (Frankfurt)

    مرکز مالی اروپا و میزبان دانشگاه‌های مهم مانند Goethe University. فرصت‌های شغلی فراوان در حوزه اقتصاد و تجارت، به‌ویژه برای فارغ‌التحصیلان.

    هامبورگ (Hamburg)

    شهر بندری و مدرن با دانشگاه‌هایی نظیر University of Hamburg. فضای باز، محیط بین‌المللی و دسترسی آسان به فرصت‌های فرهنگی و تحقیقاتی.

    هزینه های اولیه

    در آلمان، دانشگاه‌های دولتی معمولاً شهریه تحصیلی ندارند اما هر دانشگاه برای اپلای و ثبت‌نام معمولاً هزینه‌ای بابت «semester contribution» یا «application fee» دریافت می‌کنند که این هزینه صرف ارزیابی مدارک، تطبیق نمرات، و بررسی شرایط متقاضی می‌شود. برخی دانشگاه‌ها نیز اپلای را مستقیم و رایگان می‌پذیرند. پس از پذیرش، دانشجویان باید «هزینه ترمی» پرداخت کنند که معمولاً بین ۱۵۰ تا ۳۵۰ یورو است و شامل خدماتی مانند بلیت حمل‌ونقل عمومی، بیمه دانشجویی، و استفاده از امکانات دانشگاه می‌شود اما این ساختار هزینه‌ای نسبت به کشورهای دیگر مقرون‌به‌صرفه و شفاف است. در ادامه لیست هزینه ها برای چند دانشگاه برتر گفته شده، به یورو درج شده است .

    نام دانشگاههزینه اپلایهزینه ترمی
     Freie Universität Berlin۷۵۲۸۵
    TUM و LMUرایگان۲۰۰۰ تا ۶۰۰۰ هزار
    Heidelberg Universityرایگان۱۵۰ تا ۳۵۰
    Goethe University Frankfurt
     University of Hamburg
    رایگان۱۵۰ تا ۳۵۰

    بورسیه تحصیلی در آلمان

    Iranianattornys.com

    مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین نهاد ارائه‌دهنده بورسیه به دانشجویان بین‌المللی، سازمان DAAD است که سالانه بیش از ۱۰۰٬۰۰۰ بورسیه در مقاطع کارشناسی‌ارشد، دکتری و دوره‌های کوتاه‌مدت تحقیقاتی اعطا می‌کند. 
    علاوه بر آن، بسیاری از دانشگاه‌های معتبر آلمان مانند دانشگاه مونیخ (LMU)، دانشگاه فنی مونیخ (TUM)، و دانشگاه هایدلبرگ، بورسیه‌های اختصاصی خود را برای دانشجویان ممتاز داخلی و خارجی ارائه می‌دهند. برخی نهادهای خصوصی و بنیادهای سیاسی یا اجتماعی نیز بورسیه‌هایی با شرایط خاص در اختیار دانشجویان قرار می‌دهند.

    موفقیت در گرفتن بورسیه معمولاً به معدل بالا، سوابق علمی و پژوهشی، و توانایی نگارش انگیزه‌نامه قوی بستگی دارد. بیشتر بورسیه‌ها زمان مشخصی برای اپلای دارند و لازم است حداقل ۶ تا ۱۲ ماه پیش از شروع ترم تحصیلی اقدام کنید. برخی بورسیه‌ها به زبان آلمانی نیاز دارند، اما تعداد زیادی نیز به زبان انگلیسی ارائه می‌شوند.

    چگونه برای ویزای دانشجویی آلمان اقدام کنیم؟

    فرآیند درخواست ویزای دانشجویی آلمان می تواند برای بسیاری از دانشجویان بین المللی گیج کننده باشد. رویه‌ها از کشوری به کشور دیگر متفاوت است، اما  تفاوت‌هایی در روند اجرایی و زمان‌بندی دارند.
    برای دریافت ویزای دانشجویی آلمان، ابتدا باید از یک دانشگاه آلمانی پذیرش تحصیلی (قبولی قطعی یا مشروط) دریافت کنید. این پذیرش می‌تواند برای مقاطع کارشناسی، کارشناسی‌ارشد یا دکتری باشد. پس از آن، باید مدارک لازم برای درخواست ویزا را آماده کنید. این مدارک شامل فرم درخواست ویزا، پاسپورت معتبر، پذیرش دانشگاه، مدرک زبان (آلمانی یا انگلیسی)، ترجمه رسمی مدارک تحصیلی، رزومه، انگیزه‌نامه و تمکن مالی است. سپس بایستی مدارک گفته شده را به سفارت ارائه کنید.
    دانشجویان داخل ایران باید از طریق سفارت آلمان در تهران اقدام کنند. به دلیل شلوغی سفارت و فرآیند زمان‌بر، توصیه می‌شود هرچه زودتر در سامانه وقت‌دهی سفارت آلمان ثبت‌نام کرده و مدارک مورد نیاز را طبق چک‌لیست مدارک سفارت آلمان آماده کنید. توجه کنید که شما می توانید این کار را خودتان انجام دهید و نیازی به پرداخت هزینه به مشاوران یا آژانس های خارجی برای درخواست شما ندارید.
    هزینه درخواست ویزا که ۷۵ یورو است را بپردازید و پرینت پرداخت را در زمان مصاحبه ویزا همراه خود داشته باشید. 

    نوع هزینه مقدار (یورو) توضیحات
    هزینه بررسی ویزای دانشجویی ۷۵ یورو پرداخت در زمان تحویل مدارک به صورت نقد یا کارت بانکی معتبر در سفارت
    ترجمه رسمی مدارک (در ایران) ۲۰–۵۰ یورو / مدرک بستگی به نوع مدرک و دارالترجمه دارد
    تایید کپی مدارک توسط سفارت (در صورت نیاز) ۱۰ یورو / صفحه برای تأیید رسمی مدارک توسط بخش کنسولی
    ارسال مدارک از سفارت به دانشگاه (در صورت نیاز) ۱۰–۲۰ یورو فقط در برخی موارد خاص
    باز کردن حساب مسدودشده در آلمان رایگان تا ~۱۵۰ یورو بسته به بانک (مانند Expatrio، Fintiba یا Deutsche Bank)

    لیست مدارک لازم برای اخذ ویزا تحصیلی

      • فرم درخواست ویزای ملی 
      • اصل و کپی پاسپورت 
      • گواهی تولد ( از سفارت )
      • سند ازدواج ( در صورت وجود )
      • گواهی تولد فرزند ( با مهر سفارت )
      • ۶ عکس جدید بیومتریک
      • تایید سپرده ۱۱،۲۰۸ یوروی در یک حساب بانکی مسدود شده در آلمان یا یک تعهدنامه توسط یک مقیم آلمان که این نامه گفته شود هزینه های شما را در طول تحصیل پرداخت می کند
      • گواهی اعطای بورسیه (‌ در صورت وجود )
      • مدرک پذیرش دانشگاه ( موقت یا مشروط )
      • ارتباط با دانشگاه در خصوص شرایط پذیرش نهایی
      • اثبات پرداخت هزینه برای دوره زبان. همراه با مکان تایید شده در دوره. پرداخت باید حداقل ۳ ماه اول را پوشش دهد. 
      • اصل گواهی پایان تحصیل
      • بیمه سلامت دانشجویی
      • گواهی مهارت زبان آلمانی یا انگلیسی

      چقدر درخواست ویزا تحصیلی طول می کشد؟

      به طور متوسط، تا ۲۵ روز طول می کشد تا درخواست ویزای دانشجویی آلمان شما بررسی شود. زمان پردازش بسته به کشور و سفارت آلمانی که درخواست می دهید متفاوت است. اما اگر از تهران درخواست خود را ارسال کرده باشید معمولا در کمتر از یک ماه جواب شما صادر خواهد شد. سایر درخواست های ویزای آلمان برای تحصیل معمولاً ظرف 3 ماه بررسی می شود.

      میزان کار برای دانشجویان در حین تحصیل

      برای همه مقاطع تحصیلی (کارشناسی، کارشناسی‌ارشد و دکتری)  قوانین کار آلمان به شکل یکسان انجام می‌پذیرد. میزان کار مجاز برای دانشجویان در آلمان طبق قوانین جدید ۲۰۲۴ برای دانشجویان بین‌المللی ۲۰ ساعت در هفته است که به صورت سالانه ۱۴۰ روز کامل یا ۲۸۰ روز نیم‌وقت کار می‌توانند انجام دهند. 

      اگر درآمد ماهانه بیش از ۴۵۰ یورو شود، بایستی مالیات استاندارد آلمان پرداخت شود که  با حداقل دستمزد ۱۳.۵۰ یورو در ساعت (ژانویه ۲۰۲۴)، دانشجویان باید حداکثر ۱۰ ساعت در هفته کار کنند تا مشمول مالیات نشوند. 

      معمولا دانشجویان بین المللی به عنوان دستیار دانشجو یا دستیار پژوهشی در دانشگاه خود مشغول به کار می‌شوند

      ادامه تحصیل در آلمان

      طبق گزارش سازمان OECD در سال ۲۰۲۲، ۴۵٪ از دانشجویانی که ویزای تحصیلی گرفته بودند، پس از ۱۰ سال هنوز در آلمان حضور داشتند. این آمار نشانگر این است که آلمان تا حد زیادی موفق به حفظ استعدادهای تحصیلی بین‌المللی شده و جایگاه مطلوبی برای زندگی و اشتغال فارغ‌التحصیلان خارجی فراهم کرده است. چرا که تحصیلات عالیه در آلمان در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری در نظام آموزشی آلمان تعریف ارزشمندی دارد و اکثر دانشگاه‌های دولتی آلمان شهریه تحصیلی دریافت نمی‌کنند یا هزینه بسیار اندکی دارند. در مقطع کارشناسی، زبان تدریس معمولاً آلمانی است، اما در مقاطع بالاتر، به‌ویژه کارشناسی‌ارشد و دکتری، بسیاری از دوره‌ها به زبان انگلیسی ارائه می‌شوند.
      دانشجویان خارجی در مقاطع عالیه اجازه کار پاره‌وقت دارند و پس از فارغ‌التحصیلی می‌توانند تا ۱۸ ماه در آلمان بمانند و دنبال کار مرتبط با رشته خود بگردند. 

      مزایای مهاجرت به آلمان

      آلمان یکی از قوی‌ترین اقتصادهای جهان است و فرصت‌های شغلی فراوانی به‌ویژه برای متخصصان، مهندسان و فارغ‌التحصیلان بین‌المللی فراهم می‌کند. تحصیل در دانشگاه‌های معتبر این کشور اغلب رایگان یا با هزینه بسیار پایین است. همچنین سیستم درمانی، بیمه و خدمات اجتماعی در سطح بسیار بالایی قرار دارد. آلمان کشوری امن، قانون‌مند و با کیفیت بالای زندگی است. امکان اخذ اقامت دائم پس از چند سال زندگی و کار، و نیز دسترسی آسان به دیگر کشورهای اروپایی از دیگر مزایای مهم مهاجرت به این کشور به شمار می‌آید. اما این مسائل را کمی بیشتر در ادامه توضیح می دهیم:

      هزینه ارزان زندگی

      هزینه ماهیانه زندگی در آلمان برای یک دانشجو به طور متوسط بین ۸۵۰ تا ۱۲۰۰ یورو است که شامل اجاره، خوراک، بیمه درمانی، رفت‌وآمد، هزینه‌های دانشجویی و … می‌شود که آن را نسبتاً ارزان تر از همتایان اروپای غربی خود مانند بریتانیا، فرانسه و بلژیک می کند. اگر در شهرهای بزرگ مانند فرانکفورت یا مونیخ زندگی می کنید این هزینه ممکن است بین ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ یورو در ماه تغییر کند. در رابطه با مالیات بر ارزش افزوده (VAT) نیز صادق است که در آلمان ۱۹ درصد در مقایسه با کشورهایی مانند پرتغال و یونان است که بین ۲۳ تا ۲۴ درصد متغیر است. برخی از بزرگترین هزینه های زندگی مانند مسکن، مراقبت از کودکان و حمل و نقل عمومی در آلمان به طور قابل توجهی ارزان تر هستند که این امر باعث شد بسیاری از شهروندان بریتانیایی پس از برگزیت به آلمان نقل مکان کردند.

      فرصت های کاری عالی

      آلمان با اقتصاد قدرتمند خود، فرصت‌های شغلی زیادی در حوزه‌های مهندسی، فناوری اطلاعات، پزشکی، پژوهش، و صنایع خودروسازی فراهم می‌کند. کمبود نیروی کار ماهر باعث شده تا دانشجویان بین‌المللی پس از فارغ‌التحصیلی شانس بالایی برای یافتن شغل مرتبط حتی به زبان انگلیسی داشته باشند. همچنین دولت آلمان با ساده‌سازی قوانین مهاجرتی، مانند معرفی "Blue Card EU" و ویزای جستجوی کار، شرایط ورود متخصصان بین‌المللی را تسهیل کرده است.

      کیفیت زندگی

      اگرچه بوروکراسی و نیاز به زبان آلمانی در بسیاری از موقعیت‌ها، چالش‌برانگیز می شود اما سیستم بهداشت عمومی و آموزش عالی رایگان و حمل‌ونقل عمومی کارآمد، مزیت‌های اصلی آلمان هستند. کیفیت زندگی در آلمان در مقایسه با انگلستان، هلند و فرانسه ترکیبی از تعادل اقتصادی، امنیت، خدمات اجتماعی قوی و فرصت‌های شغلی پایدار ارائه می‌دهد.

      سیستم بیمه درمانی

      سیستم بیمه درمانی در آلمان به دو بخش اصلی بیمه قانونی (GKV) و بیمه خصوصی (PKV) تقسیم می‌شود که سیستم مراقبت های بهداشتی بسیار پیشرفته و مدرن است. حدود ۹۰٪ مردم تحت پوشش بیمه قانونی هستند که هزینه آن بر اساس درآمد ماهانه محاسبه می‌شود و خدماتی مانند ویزیت پزشک، بستری، دارو و مراقبت‌های پیشگیرانه را پوشش می‌دهد. بیمه در آلمان اجباری است و بدون آن امکان ثبت‌نام در دانشگاه یا دریافت اقامت وجود ندارد و برای دانشجویان بین المللی بیمه قانونی دانشجویی در نظر گرفته شده است که تمامی خدمات گفته شده را در بر می گیرد.

      امنیت

      آلمانی ها برای قانون و نظم ارزش زیادی قائل هستند به طوری که حدود ۷۶٪ افراد احساس می‌کنند بدون هیچ نگرانی تنها در شب به پیاده‌روی بروند. سیستم حقوقی این کشور بر پایه قانون اساسی (Grundgesetz) بنا شده و استقلال قوه قضاییه تضمین شده است. همچنین آزادی‌های فردی، آزادی بیان و حقوق بشر در چارچوب قانون به‌طور کامل رعایت می‌شود که این موضوع مهاجران را نیز تحت حمایت قرار می‌دهد.

      نحوه گرفتن پاسپورت آلمان پس از تحصیل

      طبق قانون جدید تابعیت آلمان که از ۲۷ ژوئن ۲۰۲۴ اجرایی شد، مدت اقامت مورد نیاز برای درخواست تابعیت از ۸ سال به ۵ سال کاهش یافته و در موارد خاص برای افراد "استثنائاً خوب ادغام‌شده" این مدت به ۳ سال می‌رسد. دوره تحصیل در آلمان نیز جزء مدت اقامت محاسبه می‌شود.

      پس از فارغ‌التحصیلی، دانشجویان معمولاً با ویزای کار یا جستجوی کار در آلمان باقی می‌مانند که در صورت داشتن شرایط تسلط کافی به زبان آلمانی، امرار معاش مستقل، عدم سابقه کیفری جدی و ادغام موفق در جامعه آلمان می‌توانند برای اقامت درخواست دهند.


      مهاجرت تحصیلی به آلمان

      همین حالا با وکیل های حرفه ای در این زمینه مشورت کنید
      مشاهده وکیل ها